instrument uit het cultuurduister

Melanesië

verder gaan naar zoemhoutreplica’s uit:


Afrika Amazone Australië Europa Noord-Amerika Nieuwste aanwas Oceanië

Terug naar beginpagina zoemhouten

WEST-NIEUW GUINEA etnografisch geleide ontwerpen – geen replica’s 1. Kleine Rhombus Motieven uit de traditionele Papua-cultuur, W-Nieuw-Guinea 2-zijdig beschilderd met waterverf / acryl op dik hout kleurstelling naar eigen keuze Phons Bakx, april 2009 Afmeting 14,8 x 5,5 cm opmerking: met topkraal - dik rondig en kort hout klankbron: afgeronde ronkfacetten, \matige zoemklank

voorzijde achterzijde

NIUGINI replica 2. Vooroudergeest naar voorbeeld van een traditioneel zoemhout uit de Purari-delta, Papuan Gulf, Niugini wit/rood/bruin waterverf, éénzijdig beschilderd Phons Bakx, mei 2009 Afmeting: 26,5 x 5,8 cm opmerking: heeft twee extra ingeboorde gaten in zijwaartse punten – klankbron: getande bromtoon, zeer laag – ronkfacetten: aan één zijde mesvormig en aan de andere zijde opstaand

WEST-NIEUW GUINEA etnografisch geleide ontwerpen – geen replica’s 3. Sepik motief (1–2–3–4–5) naar voorbeeld van traditioneel zoemhout Sepik, Nieuw Guinea (bron: Otto Zerries) Eénzijdig beschilderd met waterverf / acryl op hout, kleurstelling en invullingen naar eigen keuze Phons Bakx, mei 2009 Afmeting: 30 x 2,9 cm (bron: Otto Zerries) opmerking: vier met gekleurde kraal op de top Klankbron: beide overlengse ronkfacetten met een opstaande smalle vlakkrand

NIUGINI replica 4. Kaia Imunu Traditionele voorstelling van de vereerde vooroudergeest Kaia Imunu, naar voorbeeld van een ‘groot zoemhout’ van de Urama-Papua’s, Urama Island, Era-rivierdelta, Papuan Gulf, Niugini waterverf/acryl op hout, aan één zijde beschilderd kleurstelling naar eigen inzicht Afmeting: 31,5 x 5,1 cm Phons Bakx, juni 2009

WEST-NIEUW GUINEA etnografisch geleid ontwerp – geen replica 5. Vooroudergeest Astrolabe Bay Naar een voorbeeld van een traditioneel zoemhout afkomstig van de noordoostkust Astrolabe Bay in Nieuw-Guinea donkergroen zoemhout, éénzijdig beschilderd, waterverf / acryl op hout, voorzien van summier houtsnijwerk Phons Bakx, juni 2009 Afmeting: 38 x 3,8 cm opmerking: voorzien van kraal aan top – met summier uitgevijlde zijkanten

NIUGINI etnografische replica 6. Vooroudergeest naar voorbeeld van een traditioneel zoemhout uit Papua Niugini, (exacte locatie niet bekend) éénzijdig beschilderd in wit en bruin met waterverf/acryl op hout, houtsnijwerk afmeting: 50,5 x 4,5 cm Phons Bakx, juli 2009 opmerking: uitvoerig uitgevijlde vorm boven het lancetgedeelte klankbron: getande bromtoon, zeer laag – ronkfacetten: aan één zijde mesvormig en aan de andere zijde opstaand

WEST NIEUW GUINEA etnografische replica 7. Sosom naar voorbeeld van een traditioneel en zeer decoratief zoemhout van de Marind, provincie Merauke, West Nieuw Guinea. Phons Bakx, augustus 2009 acryl/waterverf op mahonie, met dunne bovenrib op het voorvlak, ornamenten van vlastouwtjes, kippen/hanenveren en kokosvezels - koord: roodgebruind manilla afmeting: 24,6 x 3 cm, is daarmee op halve grootte van origineel (bron: Museum voor Volkenkunde, Leiden) Opmerking: Sosom is de grote broer en Nakari is het kleine, vrouwelijke zoemhout bij de Marind (Anim), eigenlijk de kleinere zuster van Sosom. Dit gerepliceerde zoemhout is tèveel geornamenteerd om eigenlijk ook nog als zoemobject te worden gebruikt, en dat geldt waarschijnlijk ook voor het origineel, dat tweemaal zo groot is. De kwetsbare veerornamenten op vijf plaatsen verbonden aan het zoemhout belemmeren een snelle pivotatie, evenals de dunne opstaande houtrib die centraal en overlengs op de voorzijde ligt (zie bruine verticale lijn). De voorstelling verwijst naar een krokodil, en het zoemhout is afkomstig uit een cultuurgebied waarin men beschilderde schilden en zoemhouten gebruikte in de diensten rondom de dema-religie. - Het origineel is verboden te worden gezien door vrouwen en niet-geïnitieerden.

		HUON GULF, NIUGINI etnografische replica 8. Vuurbrengende Geest naar voorbeeld van een kani (= groter equivalent van het zoemhout dat niet wordt rondgedraaid maar bij ceremonies wordt gedragen; men spreekt dan vaak over ‘groot zoemhout’) van de Tami-bewoners, eiland Tami, Huon Gulf, Niugini (bron: Otto Zerries) Phons Bakx, juli 2009 éénzijdig beschilderd met acryl/waterverf op mahoniehout, zoemhout voorzien van bamboehouten zwiephengel - eigen kleurbepaling van de lijntekening afmeting: 23,2 x 5,8 cm opmerking: zoemhouten van de Tami-eilanders zijn feitelijk zonder versiering en heten gegetu (= kortbenigen). Daarentegen heet het ‘groot zoemhout’ kani dat tevens «overledene» betekent, een verwijzing naar ‘voorouder’ dus. Tijdens het Kani-initiatiefeest en de besnijdenisriten worden alle zoemhouten met de titel “Heer” aangesproken. - Het was ten strengste verboden dat vrouwen en niet-geïnitieerden het origineel zagen.
	HUON GULF, NIUGINI etnografische replica 9. Rhombus naar voorbeeld van een traditioneel zoemhout uit het kustgebied van de Huon Gulf, Papua Niugini – specifieke populatie, locatie en taalgebied zijn niet bekend. Phons Bakx, augustus 2009 éénzijdig beschilderd acryl/waterverf op eikenhout, gevlochten kruisvatting van raffia als aanhechting voor het handgeslagen raffiatouw, met extra takeling (raffia) aan top afmeting: 28,8 x 7,8 cm (bron: internet) opmerking: zwaar en log, maar zeer fraai zoemhout dat door de ruitvorm overigens ietwat moeizaam klinkt. Vermoedelijk is het origineel met een rode kleurstof ingesmeerd die zich door het wringende gebruik van het koord over het hout heeft verspreid. De taal der symbolen op de vóórzijde is niet duidelijk, maar heeft allicht betrekking op diensten van inwijding voor jonge mannen. - Het origineel is verboden te worden gezien door vrouwen en niet-geïnitieerden.
	voor achter	SENTANI – HUMBOLDT BAY etnografische replica 10. Uarfo: Krokodil naar voorbeeld van een traditioneel driespan van zoemhouten uit de voormalige Humboldt Bay (tegenwoordig: Yos Sudarso Bay) en de omstreek van het Sentani-meer bij voormalig Hollandia (nu: Jayapura), noordkust West-Nieuw Guinea (bron: Wamena Gallery, internet / / Paul Wirz / Otto Zerries) Phons Bakx, september 2009 acryl/waterverf op iepenhout, koord: hennep afmeting: 59,6 x 5,8 cm opmerking: Paul Wirz beschrijft dat er bij de bevolkings- groepen van rond Humboldt Bay een parallel bestaat in het gebruik van diverse klankinstrumenten ten aanzien van het inheemse begrip van het bovenaardse ofwel het ‘Uarfo’. Daarbij waren zoemhouten inbegrepen alsook de nog meer belangwekkende bamboerietfluiten. Volgens de traditionele overlevering werden krokodillen, varanen, slangen maar ook wilde zwijnen, als Uarfo-geest aangezien, dieren die zich bij uitstek lenen om als draak te worden voorgesteld. De voorstelling van deze dieren werd dan ook op hun klankinstrumentariun afgebeeld. Daarbij komt ook dat de klank van de drie replica´s 10, 11 en 12 zeer imposant is, want elk zoemhout produceert een geluid dat wel op het brullen van een draakachtig wezen lijkt. Zoals in vele gevallen van het zoemhout in Melanesië, mocht het klankinstrumentarium niet door vrouwen worden aanschouwd. En gebeurde dit wel, dan kostte haar dat (op magische wijze geïnterpreteerd dan wel) de kop.
	SENTANI – HUMBOLDT BAY etnografische replica 11. Uarfo: Slang naar voorbeeld van een traditioneel driespan van zoemhouten uit de voormalige Humboldt Bay (tegenwoordig: Yos Sudarso Bay) en omstreken van het Sentani-meer bij voormalig Hollandia (nu: Jayapura), noordkust West-Nieuw Guinea (bron: Wamena Gallery, internet / Paul Wirz / Otto Zerries) Phons Bakx, september 2009 acryl/waterverf op iepenhout, koord: hennep afmeting: 59,6 x 5,8 cm opmerking: Lees bij 10 hierboven	voor achter
	voor achter	SENTANI – HUMBOLDT BAY etnografische replica 12. Uarfo: Varaan naar voorbeeld van een traditioneel driespan van zoemhouten uit de voormalige Humboldt Bay (tegenwoordig: Yos Sudarso Bay) en omstreken van het Sentani-meer bij voormalig Hollandia (nu: Jayapura), noordkust West-Nieuw Guinea (bron: Wamena Gallery, internet / Paul Wirz / Otto Zerries) Phons Bakx, september 2009 acryl/waterverf op iepenhout, koord: hennep afmeting: 59,6 x 5,8 cm opmerking: Lees bij 10 hierboven
	EAST-SEPIK etnografische replica 13. Oud Zwart Zoemhout naar voorbeeld van een traditioneel oud zoemhout van de Koiwut of Koiwat-stammen, levend in de graslanden van East-Sepik, noordelijke zijde van Papua Niugini Phons Bakx – september 2009 – zwart-blauwe acrylverf op eikenhout uit de 17^e eeuw (Denemarken / Oostzeegebied) afmeting: 36,7 x 8 cm – touw: sisal Opmerking: het originele zoemhout zag er behoorlijk verteerd uit, en was mogelijk honderd jaar oud of meer. Het was vervaardigd uit caryota-hout, bekend als het hout van de vissestaartpalm, voor de Papua’s van Sepik inheems bekend als limbum.	voorzijde achterzijde

verder gaan naar zoemhoutreplica’s uit:


Afrika Amazone Australië Europa Noord-Amerika Oceanië Nieuwste aanwas